Obowiązek usunięcia plakatów i haseł wyborczych…

Zgodnie z kodeksem wyborczym wszelkie plakaty i hasła wyborcze powinny zostać usunięte przez odpowiedzialne za nie komitety w ciągu 30 dni od daty przeprowadzenia wyborów (art.71 ust.5 ordynacji wyborczej). Oznacza to, że w przypadku wyborów parlamentarnych w 2019 roku, miały na to czas do 12 listopada. 

Po zakończeniu kampanii wyborczej, co ma miejsce na 24 godziny przed dniem wyborów (art. 65 ust.1 Ordynacji wyborczej), pojawiają się dość często problemy z usunięciem plakatów i haseł wyborczych, a także urządzeń ogłoszeniowych ustawionych w celu prowadzenia kampanii wyborczej. W przepisach ordynacji wyborczej przewidziano dwa szczególne rodzaje odpowiedzialności za nieusunięcie ich w ustawowym terminie:

- odpowiedzialność administracyjną (art.71 ust.6 ordynacji wyborczej)

- odpowiedzialność za wykroczenie (art.199a ust.2 p.1 ordynacji wyborczej).

Te dwa rodzaje odpowiedzialności nie wyłączają ewentualnej odpowiedzialności cywilnej ponoszonej na zasadach ogólnych. 

Obowiązek usunięcia plakatów i haseł wyborczych oraz urządzeń ogłoszeniowych ciąży na pełnomocnikach wyborczych. Pełnomocnicy wyborczy komitetów wyborczych są obligatoryjnie  powoływani po to, aby występować na rzecz i w imieniu komitetu wyborczego, który reprezentują (zob.: art.64c ust.2 p.1, art.64d ust.3 p.1, art.64e ust.2 p.1 i art.64f ust.2 p.1  ordynacji wyborczej). Zaniechanie wykonania tego obowiązku stanowi już naruszenie prawa, które skutkować może ponoszeniem odpowiedzialności, a więc negatywnych skutków jakie prawo wiąże z tymże naruszeniem.

W razie, gdy plakaty i hasła wyborcze oraz urządzenia ogłoszeniowe ustawione w celu prowadzenia kampanii wyborczej nie zostaną usunięte w terminie, wójt (burmistrz, prezydent miasta) postanawia o ich usunięciu na koszt pełnomocnika wyborczego konkretnego komitetu wyborczego. Z uwagi na to, że wójt (burmistrz, prezydent miasta) działa w tym wypadku jako organ administracji publicznej, załatwia sprawę przez wydanie decyzji (art.104 §1 kodeksu postępowania administracyjnego; dalej: k.p.a.), po uprzednim wszczęciu postępowania administracyjnego. Do wszczęcia postępowania nie jest konieczny wniosek strony. W razie naruszenia obowiązku usunięcia plakatów i haseł wyborczych oraz urządzeń ogłoszeniowych wszczęcie postępowania z urzędu jest obowiązkowe. 

 Z odpowiedzialności administracyjnej nie zwalnia pełnomocnika wyborczego to, że nie mógł w terminie usunąć wszystkich materiałów wyborczych lub to, że inna osoba z którą o usunięcie tychże się umówił nie wykonała swego obowiązku. Obowiązkiem pełnomocnika wyborczego jest bowiem takie zorganizowanie kampanii wyborczej i wszystkich związanych z nią czynności, aby po jej zakończeniu materiały wyborcze zostały usunięte w terminie wymaganym przepisami ordynacji wyborczej.

Pełnomocnik wyborczy komitetu wyborczego, który w terminie 30 dni po dniu wyborów nie usunie plakatów i haseł wyborczych oraz urządzeń ogłoszeniowych ustawionych w celu prowadzenia kampanii wyborczej popełnia wykroczenie z art.199a ust.2 p.1 ordynacji wyborczej, za które grozi grzywna w wysokości od 20 do 5000 złotych (art.42 §1 kodeksu wykroczeń; dalej: k.w.).

Prawo przewiduje, że z wyżej wymienionego obowiązku zwolnione są te plakaty, hasła czy instalacje (np. bilbordy), które znajdują się na prywatnych posesjach. Wówczas kwestie związane z terminem ich usunięcia zawarte są w umowie między komitetem wyborczym a właścicielem działki lub pośrednikiem zarządzającym reklamą outdoorową. Oznacza to, że w takich miejscach bilbordy czy banery mogą pozostać nawet do następnych wyborów mimo zastrzeżeń co do ich negatywnego wpływu na ład przestrzenny.

Po wyborach banery stają się bezużyteczne. Prowadzący schroniska dla bezdomnych zwierząt w niemal całym kraju zgłaszają się do komitetów wyborczych, czy też kandydatów z prośbą o przekazanie materiałów. Okazuje się, że materiał z którego wykonane są banery doskonale nadają się na budowanie osłon przy klatkach, legowiskach oraz ocieplanie bud na zimę. Po każdych wyborach przybywa polityków, którzy pozytywnie odpowiadają na takie apele i chętnie przekazują bezużyteczne banery. W ten sposób osoby kandydujące w wyborach mogą wesprzeć organizacje zajmujące się losem bezpańskich zwierząt. Pozdrawiam Czytelników.

PS. Docierają do mnie sygnały, że po ostatnich wyborach do parlamentu przynajmniej w kilku miejscach w okręgu nie usunięto wszystkich materiałów wyborczych zgodnie z przepisami.

Oprac. na podst. Indor.pl