Nie powinniśmy być więc zaskoczeni, że koszty wielu prowadzonych inwestycji w Łomży z podobnych powodów wzrastają i są dla samorządu problemem…

Praktycznie od wielu, wielu miesięcy każde z przemówień podczas uroczystości na szczeblu miasta, powiatu a niekiedy nawet niektórych gmin, autorstwa głównie naszych parlamentarzystów posiada wątek mającej powstać Via Baltici oraz kolei mających przebiegać przez Łomżę lub w jej pobliżu. Podczas kampanii wyborczych na różnych poziomach temat ten stał się sztandarowy w programach kandydatów i ich promotorów. Przypomnę zatem, że kilkakrotnie na niniejszym blogu podnosiłem, aby mówić, o tych bądź co bądź ważnych inwestycjach z ostrożnością. Pisałem wprost, że dużo wskazuje, iż podawane terminy ukończenia tych dwóch inwestycji są grubo na wyrost, że miast być realizowane stały się popularną kiełbasą wyborczą. Dzisiaj już wiadomo, że mój pogląd wcale nie odbiegał od dzisiejszej rzeczywistości, a rządzący być może się zapętlili .

Niemal każdego dnia dowiadujemy się o przerywaniu budowy dróg, także tras kolejowych przez ich wykonawców. Okazuje się bowiem, iż potrafią oni liczyć i doskonale zdają sobie sprawę, że na kontynuacji robót straciliby więcej, niż na jej natychmiastowym przerwaniu. Wszystkie ustalone terminy ukończenia inwestycji stają się nierealne. Zrywają umowy, schodzą z placów budów lub w ogóle nie podejmują prac, mimo podpisania umów. Robią tak nie tylko firmy zagraniczne, lecz również krajowe. Podobny los spotyka poszczególne odcinki planowanej Via Baltici, w perspektywie na pewno również planowaną kolej mającą przebiegać w pobliżu Łomży, w realizację której wciąż trudno mi uwierzyć.

Powody takiego stanu rzeczy są ogólnie znane. Wcześniej zawarte kontrakty na wykonanie inwestycji drogowych i kolejowych są dla wyłonionych wykonawców zupełnie nieopłacalne. Z wielu powodów. Koszty materiałów budowlanych poszybowały w górę o 50 a nawet 70 proc. przy inflacji rocznej na poziomie 2-3 proc., do tego asfalt podrożał niemal dubeltowo. Ponadto jest duże zapotrzebowanie na siłę roboczą, wzrosły zatem drastycznie koszty ludzkiej pracy. Firmy kalkulują i wolą przerywać budowy na wcześniej ustalonych warunkach zamiast pogłębiać swoje straty.

Nie oszukujmy się, rząd ma w swoich rękach instrumenty pozwalające na uwzględnienie faktycznych przyczyn, które pozwalają na ewentualne dowartościowanie umów. Z wiedzy, jaka jest przekazywana przez dobrze zorientowanych wynika, że istnieją rozwiązania umożliwiające aneksowanie umów w związku ze wzrostem cen materiałów budowlanych i usług. Niestety inwestor z uporem odmawia skorzystania z tych rozwiązań, a koszty rosną.

Właściwie wszystkie tego rodzaju kosztowne inwestycje w dużym zakresie dofinansowywane są przez Unię Europejską. Nie można się dziwić, że tak duży płatnik spodziewa się w zamian określonych rezultatów. Nie trzeba zatem przypominać, że fundusze z obecnej perspektywy unijnej na drogi muszą być wydatkowane do 2023 roku. Czy istnieje zatem ryzyko, że w świetle goniących terminów będzie trzeba zwracać pieniądze do unijnego budżetu, bo zabraknie czasu na wywiązanie się z umów? Ryzyko zawsze istnieje. Tym czasem rząd swoje, parlamentarzyści układający się do jesiennych wyborów swoje a rzeczywistość naszpikowana faktami nieubłaganie swoje. Pozdrawiam Czytelników.

PS. Nie powinniśmy być więc zaskoczeni, że koszty wielu prowadzonych inwestycji w Łomży z podobnych powodów wzrastają i są dla samorządu problemem. Państwo jednak posiada instrumenty, aby temu problemowi zaradzić, samorząd niestety posiada je w bardzo ograniczonym zakresie.