Różnym formom szeroko pojętej kultury oraz kulturze fizycznej i sportowi potrzeba 500+, w przeciwnym razie…

Podczas debaty na ostatniej sesji nad raportem prezydenta o stanie miasta, padły z ust biorących w niej udział wątki odnoszące się do sportu a głównie jego finansowania przez miasto. Bardzo obrazowo o kłopotach związanych ze sportem wypowiedziała się prezes Iwona Gryczewska, która oficjalnie zapowiedziała, że klub piłki ręcznej - mimo awansu - rezygnuje z udziału w rozgrywkach I ligi. Informacja poważna, prowokująca, obiecałem zabrać głos w tej ważnej dla społeczności sprawie.

Jeśli chodzi o finansowanie sportu w naszym kraju, mamy do czynienia z tzw. modelem państwowym, mocno scentralizowanym, charakterystycznym dla państw dawnego bloku wschodniego. Konstytucja a w ślad za nią ustawy dotyczące funkcjonowania kultury fizycznej i sportu scedowały m.in. jej finansowanie na różne instytucje, nad którymi pieczę sprawuje ministerstwo sportu, ale zbiegiem czasu zakres dotyczący m.in. dzieci i młodzieży scedowano na samorządy. Lata mijają, samorządy na kulturę fizyczną łożą coraz większe kwoty, mamy z tym do czynienia w Łomży, gdzie w ostatnich latach znacząco rośnie wydatkowanie na kulturę fizyczną i sport. Kiedy jednak dochodzi do sytuacji, jak w przypadku piłkarek ręcznych, możliwości dofinansowania ze źródeł miasta topnieją ze zrozumiałych względów.

Postęp w dziedzinie sportu, potrzeba poprawy infrastruktury, wymagania sprzętowe i trenerskie, warunki jego uprawiania i stwarzana odpowiednich opcji treningowych, stale zwiększająca się ilość dzieci i młodzieży uprawiających cała gamę dyscyplin sportowych, osiągnięcia w postaci dobrych wyników, wszystko to wymaga ciągłego zwiększania nakładów ze środków publicznych, a jak dobrze określiła sytuację prezes Gryczewska, rozumiejąca problem, budżet miasta nie jest z gumy. Dochodzi do sytuacji, że samorząd nie jest w stanie udźwignąć tych wszystkich potrzeb i zapewnić miejskim klubom środków na ich zaspokojenie. Jest to po prostu fizycznie niemożliwe, bowiem władze miasta wciąż stoją i będą stały przed dylematem komu zabrać, by innym dać.

W obliczu narastania problemów związanych z kulturą fizyczną i sportem na najniższym szczeblu, wymuszane są w sposób naturalny rozważania, czy obowiązujący ww. model tzw. państwowy ma szansę na dalsze istnienie i czy jest w stanie zaspakajać rosnące potrzeby w tym obszarze życia społeczności. Czy aby nie nadchodzi moment, abyśmy pochylili się bardziej nad problemem i zastanowili nad zmianą naszego podejścia do zagadnienia finansowania kultury fizycznej i sportu oraz potrzeby zmiany funkcjonującego dotychczas modelu? Nie twierdzę, że samorząd ma nie dofinansowywać tej dziedziny. Jednakże jeśli dotychczasowy model nie zostanie zweryfikowany, oraz nie zmieni się mentalność konkretnych grup zawodowych i społecznych w kwestii podejścia do sposobów finansowania poszczególnych dyscyplin sportu w mieście - kiedy zostanie osiągnięty wyższy poziom ich uprawiających - to z roku na rok będzie dochodziło do coraz większych tarć i sporów na styku władzy i środowiska sportowego, i każda ze stron tego konfliktu będzie miała rację.

Problem nie dotyczy tylko Łomży, lecz praktycznie wszystkich jednostek samorządowych w kraju. Środowiska sportowe oraz samorządy powinny zmusić władze centralne do szerokiej dyskusji nad ewentualną zmianą obecnego modelu. W mojej ocenie istnieje wręcz konieczność debaty nad zmianami systemowymi. Jak wyżej napisałem, czas płynie, zmieniają się warunki, koniunktura, wymogi. Być może trzeba zastanowić się nad adaptacją modelu rynkowego, z powodzeniem sprawdzającego się w Wielkiej Brytanii czy Stanach Zjednoczonych? A może modelu społecznego (woluntarystycznego), sprawdzonego w Niemczech, Danii, Szwecji, Finlandii? A może by dokonać fuzji tych modeli, co skłoniłoby m.in. władze centralne do kierowania każdego roku konkretnych dotacji samorządom na zaspakajanie potrzeb w zakresie kultury fizycznej i sportu a społecznościom zmieniło świadomość, jak we współczesnym świecie zaspakajać potrzeby w tym zakresie. Pozdrawiam Czytelników.

PS. Śmiem wyrazić pogląd, że podobnie ma to odniesienie do finansowania różnego rodzaju działalności kulturalnej, którą trapią podobne problemy. Różnym formom szeroko pojętej kultury oraz kulturze fizycznej i sportowi potrzeba 500+, w przeciwnym razie w niedługim czasie w ratuszach miejskich będzie dochodziło do corocznych bitew a prezydenci, burmistrzowie, wójtowie oraz działacze sportowi i sportowcy staną się ofiarami zardzewiałego systemu. Bo to, że piłkarki ręczne z Łomży nie będą mogły grać w I lidze wcale nie jest winą władz miasta i samorządu.