Etiuda ignorancji i głupoty?

W dniu jutrzejszym mija 158 rocznica wybuchu Powstania Styczniowego. Powstanie było najdłużej trwającym zrywem niepodległościowym w epoce porozbiorowej. W walkach wzięły udział wszystkie warstwy społeczeństwa. Przez polskie szeregi przeszło ponad 50 tys. ludzi. Na obszarze objętym powstaniem stoczono nie mniej niż 1200 bitew i potyczek, zginęło blisko 20 tys. powstańców.

Powstanie Styczniowe zakończyło się klęską, co wywołało ostrą krytykę powstania ze strony kół konserwatywnych, a także znaczną częścią historyków zajmujących się tym zagadnieniem. Wszyscy jednak bez wyjątku artykułują, że bohaterom powstania należy się chwała i szacunek. Jednakże część historyków twierdzi, iż nie da się odnaleźć rozumu w katastrofie pn. Powstanie Styczniowe. Krytycy powstania uważają, że była to kompletna klapa, owocująca represjami /Rosjanie wykonali blisko 700 wyroków śmierci/, śmiercią dziesiątków tysięcy dzielnych patriotów. Ich zdaniem zaprzepaszczono szansę na polityczne usamodzielnienie się Królestwa Polskiego i wzmocniono Prusy. Skutkami powstania były także rzeź, wywłaszczenia, na zesłanie wywieziono ok. 38 tys. Polaków, z czego 20 tys. na Syberię, w tym ok. 4 tys. na katorgę, tysiące emigrowało.

Powstanie Styczniowe wywołało falę antypolskiego szowinizmu, co umocniło kurs reakcji i represji, unifikacji administracyjnej Królestwa z Cesarstwem, rusyfikacją ziem polskich, tłumienie życia politycznego i społecznego. Powstanie wywołało także konflikty między mocarstwami i zaciążyło na układzie sił na arenie międzynarodowej. W wyniku czego sprawa polska na pół wieku została zepchnięta ze sceny międzynarodowej.

Zysków praktycznie nie sposób wymienić, bo ich nie było, zero, druzgocące zero. Wszystko co uzyskał dla Królestwa Polskiego m.in. Aleksander Wielopolski zostało zaprzepaszczone przez grupkę politycznych szaleńców, uzurpujących sobie prawo do reprezentowania narodu. Koszty ich głupoty były gigantyczne i niesamowicie odczuwalne dla całego narodu. Jedyną wartością dodaną jest nawiązanie do tradycji roku 1863 w kontekście odradzającego ruchu niepodległościowego. Na pewno Powstanie Styczniowe wywarło wielki wpływ na kształtowanie się świadomości narodowej mas ludowych oraz postaw i programów politycznych przed uzyskaniem przez Polskę niepodległości.

Powstanie Styczniowe uchodzi za najbardziej tragiczny w skutkach przykład słabości szlacheckiego romantycznego ruchu niepodległościowego. Jakby nie oceniać styczniowych wydarzeń 1863 roku, niewątpliwie należy się chwała i szacunek bohaterom powstania oraz tym wszystkim, którzy w różny sposób odczuli jego tragiczne skutki.

PS. W związku z rocznicą wybuchu Powstania Styczniowego, jutro tj. w piątek 22 stycznia br. o godz. 12:00, przedstawiciele władz Łomży złożą kwiaty i zapalą znicze pod pomnikiem Bohaterów Powstania Styczniowego przy Szosie Zambrowskiej.
Oprac. na podstawie ogólnie dostępnych publikacji.