94. urodziny Skansenu Kurpiowskiego w Nowogrodzie…

Przedrukowujemy treść postu, za zgodą portalu historialomzy.pl a zamieszczonego na profilu FB administrowanym przez Skansen Kurpiowski w Nowogrodzie. Skansen jest do dzisiaj wielkim dziełem życia wiernego Syna Ziemi Kurpiowskiej Adama Chętnika. Był to kurpiowski wizjoner i społecznik, który nawet po odmowie (???) władz Nowogrodu (z własnych środków !!!) nabył teren i urządził wymarzony przez siebie skansen.
Niestety, według potwierdzonej informacji, od 2022 roku skansen przestanie być częścią zasobu dziedzictwa kulturowego Muzeum Północno-Mazowieckiego.


Dziś mamy urodziny i to nie byle jakie, kończymy 94 lata !!!!!!
Dokładnie 19 czerwca 1927 roku nastąpiło uroczyste otwarcie naszego skansenu, który wtedy nosił nazwę Muzeum Kurpiowskiego, jako placówki publicznej w ramach Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Jego twórcą był Adam Chętnik, nauczyciel, etnograf i działacz społeczny.

Nasze początki sięgają 1919 roku, kiedy Adam Chętnik, mając pokaźne zbiory etnograficzne, zwrócił się do Rady Miejskiej w Nowogrodzie o nieodpłatne przekazanie mu kawałka ziemi z miejskich nieużytków pod budowę muzeum. Po spotkaniu się z odmową, za prywatne pieniądze swojej żony Zofii zakupił 1/3 morgi nieużytków po dawnej cegielni miejskiej, na wysokiej skarpie nad Narwią. W ciągu kilku lat teren, własnym kosztem, zniwelował, zadrzewił i ogrodził.

W 1923 roku na tak przygotowanym placu stanął pierwszy obiekt. Był to drewniany budynek po miejscowym Biurze Odbudowy, przeniesiony na teren muzeum i adaptowany do celów wystawienniczych. W dniu otwarcia muzeum liczyło ponad 2.000 eksponatów przekazanych przez Adama Chętnika. W następnych latach zbiory te sukcesywnie powiększane. Zgromadzono je w dwóch budynkach oraz w pawilonach i schronach, a nawet wystawiając je wprost pod gołym niebem. W 1930 roku stanął kolejny budynek muzealny oraz altana, ule i kapliczki. Na placu przed budynkami ustawiono odrzynek 500-letniej sosny bartnej.

W Muzeum Kurpiowskim były prowadzone liczne badania terenowe, gromadzono dokumentację naukową, a kierownik opracowywał do druku prace etnograficzne i krajoznawcze. Współpracowano z Instytutem Etnograficznym Uniwersytetu Warszawskiego oraz Polską Akademią Umiejętności w Krakowie.

W ramach muzeum działała kurpiowska kapela ludowa oraz amatorski zespół teatralny, wystawiający regionalne scenki autorstwa A. Chętnika. W wyniku działań wojennych 1939 roku muzeum uległo całkowitemu zniszczeniu. Eksponaty pozostawione na miejscu, jak i te ewakuowane do okolicznych wsi zginęły bezpowrotnie. Ocalały jedynie dwa odrzynki drzew bartnych, brama wejściowa od strony rzeki oraz nieliczne eksponaty żelazne, które dały początek stworzonemu w 1948 r. Muzeum w Łomży.

W 1956 r. zorganizowano pod Łomżą wystawę rolniczą, na której łomżyńskie muzeum zaprezentowało ekspozycję poświęcona tradycyjnemu rolnictwu kurpiowskiemu oraz wyposażeniu chałupy kurpiowskiej. W dwa lata później wystawa przeniesiona do Nowogrodu, pod nazwą „Dawna Zagroda Kurpiowska”, zapoczątkowała odbudowę zniszczonego w czasie wojny skansenu, jako działu Muzeum w Łomży. Drugim narodzinom nowogrodzkiego muzeum towarzyszył, podobnie jak poprzednio, Adam Chętnik, który po przejściu na emeryturę, jako rzeczoznawca społecznie kierował odbudową skansenu. Powiększono teren muzeum o teren położony nad rzeką i tzw. Wzgórze Ziemowita. Obecnie na powierzchni 4,5 hektara znajduje się 21 obiektów dużej architektury i kilkadziesiąt obiektów małej architektury.
/źródło: historialomzy.pl; foto poniżej: archiwum bloga/


Komentarze

Popularne posty - wszystkie okresy

Łomża pożegnała ks. biskupa Stanisława Stefanka…

Bal charytatywny z przykrą „atrakcją”…

Nie oszukujmy się i powiedzmy wprost, wakat na tym stanowisku może przynieść tylko pozorne oszczędności…

Apel do prezydenta Mariusza Chrzanowskiego i samorządu…

Słowa bp Stepnowskiego wybrzmiały, jakby obce mu były wskazania Kodeksu Prawa Kanonicznego oraz Soboru Watykańskiego II…