Przypowieść o zagubionym pasterzu?

Kiedy wyznaczone na 2 maja br. w Zuzeli kapłańskie dziękczynienie za beatyfikację Prymasa Kardynała Stefana Wyszyńskiego zakończyło się frekwencyjną i duchową katastrofą, Kuria Łomżyńska odwołała „po cichu” podobne dziękczynienie z udziałem wiernych świeckich zaplanowane pierwotnie na 12 czerwca br. Jednakże z początkiem sierpnia br. Biskup Łomżyński wyartykułował decyzję o połączeniu tego niedoszłego dziękczynienia z diecezjalnymi Dożynkami, które w poprzednich latach cieszyły się całkiem zadowalającą frekwencją. Wskazując dzień 11 września br., Ekscelencja pisał w komunikacie: „Zapraszam wszystkich Diecezjan: rodziny, młodzież, dzieci, członków grup modlitewnych, ruchów i stowarzyszeń kościelnych, osoby życia konsekrowanego i kapłanów, abyśmy razem jako wspólnota diecezjalna spotkali się na modlitewne dziękczynienie za dar błogosławionego Stefana Wyszyńskiego w Sanktuarium w Zuzeli”.

Odzew nie był oszałamiający, czyli ogólnie charakterystyczny dla ostatniej dekady. Pewnie gdybyśmy odjęli dożynkowe delegacje z całej Diecezji, to w liturgicznym zgromadzeniu pozostałaby garstka innych osób, o dzieciach i młodzieży już nie wspominając. Rzęsisty deszcz, który sprawił, że prawie wszyscy wierni znaleźli się wewnątrz murów kościoła, dokumentował, że zostały one w miarę wypełnione. Trzeba przyznać, że neogotycka budowla, wznoszona w okresie dzieciństwa późniejszego Prymasa Polski, nie jest mała: 44 m długości i 25 m szerokości, czyli że np. wszyscy obecni Parafianie z Zuzeli (ok. tysiąca osób) zmieściliby się na jednej Eucharystii. I w takiej mniej więcej liczebnej reprezentacji półmilionowa Diecezja Łomżyńska dziękowała Bogu za plony i za nowego Błogosławionego, wspaniały „owoc” swojej ziemi (przede wszystkim Zuzeli, Andrzejewa i Łomży).

Homilia pasterska trwała nieco ponad 18 minut. Rozpoczęła się od podziękowań skierowanych do delegacji dożynkowych za to, że mimo deszczu przybyły z wieńcami z różnych zakątków Diecezji. Ten deszcz to ogólnie błogosławieństwo, bo dzień wcześniej Pasterz widział pod Miastkowem pracującego na roli rolnika, za którym unosił się kurz. Ale choć „kukurydza wyschła”, to jednak tegoroczne plony zbóż były „wyjątkowe”. Starostom dożynkowym szczególnie obrodziła „borówka amerykańska”, czyli jagody. Prymas Tysiąclecia, mimo że był synem lokalnego organisty, znał także trud pracy rolników na początku XX wieku. Dzisiaj jednak gospodarstwa rolne są już inne, bo przypominają „większe przedsiębiorstwa” (raczej przejęzyczenie, powinno być chyba, że „mniejsze”?).

I tak oto te wstępne uwagi zajęły około 5 i pół minuty. Niby wszystko odbyło się zgodnie z kanonami homilii, czyli rozpoczęcie od migawki egzystencjalnej, ale sposób prezentacji przypominał bardziej luźną pogawędkę Pasterza z rolnikami gdzieś już poza kościołem przy bigosie, niż głębokie wprowadzenie w sam rdzeń uroczystej homilii.

Trzon homilii stanowiła katechetyczna wykładnia pierwszego czytania i Ewangelii. Izraelici, którzy tworzą sobie bożka (cielca) z metalu, ulegają pokusie powrotu do pogaństwa. A dwie przypowieści Jezusa, o zagubionej owcy i o zagubionej drachmie, to ilustracja słabości człowieka, który „może się w życiu zagubić”. Oto np. rodzice wkładają całe swoje serce w proces wychowania dzieci, a skutki okazują się niezadowalające. Prawdopodobnie Pasterz zamierzał pierwotnie jeszcze sparafrazować i trzecią przypowieść z Ewangelii, a mianowicie o synu marnotrawnym, ale uznał, że nie ma potrzeby, bo ten akurat tekst biblijny znajduje się w centrum liturgii Wielkiego Postu. W pewnym momencie jakby urwanym zdaniem Ekscelencja napomknął, że niektórzy księża także się zagubili…

Nie było oklasków, ani na koniec homilii, ani w jej trakcie! Ich nie powinno być absolutnie na niedzielnych Eucharystiach sprawowanych przez zwykłych księży. Ale mają one swoją wagę, gdy jakiejś wielkiej uroczystości liturgicznej przewodniczy Biskup Diecezjalny. Spontaniczne oklaski nie oznaczają wtedy jedynie uznania dla walorów retorycznych Kaznodziei, ale stanowią egzystencjalną decyzję o chęci wypełnienia zaprezentowanych wskazań, są wyrazem głębokiej wiary. No tak, ale jakie przesłanie zostało skierowane do rolników? Było jakieś? Do czego faktycznie zmierzała pasterska homilia? Jak wyglądał jej konspekt ustalony przynajmniej dzień wcześniej? Jakie konkretne cele zostały nakreślone? Jaki tytuł można byłoby jej nadać? Kto się więc tak naprawdę ostatecznie zaplątał, zamotał, zagubił?

Homilia musi być konkretem. Jak te ziarna zbóż, jak te owoce, jak te wieńce, jak ten smaczny chleb, jak sam Prymas Tysiąclecia. Homilia powinna oddziaływać na umysły, serca, emocje uczestników liturgii i potem odbijać się jeszcze dużym echem w ich życiu przez co najmniej kolejny tydzień. Zmęczony i jakby zbolały głos Pasterza wykreował coś na wzór improwizowanej medytacji, z której tak naprawdę chyba niewiele wynikało dla konkretów egzystencji uroczyście zaproszonych z całej Diecezji wiernych... Szczęść Boże.

PS. Pierwsze miejsce w konkursie „najpiękniejsze wieńce dożynkowe” zajęły ex aequo parafie Zalas i Nowa Wieś.